روستای نظرآقا-نظرآقا سلام

نظرآقا سلام: در تقویم انجمن گردشگران دشتستان روزهای سه شنبه ​"در روستا​" نامگذاری شده است که هر هفته با کمک اعضاء انجمن به معرفی یکی از روستاهای دشتستان می پردازد، این هفته را به معرفی ​روستای نظرآقا​ پرداختیم.

​اطلاعات کلی روستا:​
کشور: ایران
استان: بوشهر
شهرستان: دشتستان
بخش: بخش سعدآباد
دهستان: زیرراه

​روستای نظرآقا از منظر موقعیت، جمعیت و قدمت:​
روستای نظرآقا به عنوان مرکز دهستان زیرراه از دیرباز تاکنون دارای مردمانی سختکوش، مستعد و نجیب بوده است این روستا به لحاظ موقعیت جغرافیایی با 12 کیلومتر فاصله نزدیکترین روستای بخش سعدآباد به برازجان مرکز شهرستان دشتستان می باشد نظرآقا در مسیر روستاهای آلیوسفی، سربست، بشیرآباد، هلپه ای، برمک، تل سرکوه، زیرراه، شول، سیاه منصور، جره ها به برازجان قرار دارد و به لحاظ تردد وسائط نقلیه در موقعیت ممتازی قرار دارد این روستا قریب به 3000 نفر جمعیت دارد که عموما به حرفه کشاورزی اشتغال دارند و در زمینه کشاورزی و داشتن زمینهای مستعد زراعت از غنای بالایی برخوردار است زمینهای ملکی و متصرفی مردم این روستا از شمال تا کنار روستای آل یوسفی و  روستای بشیرآباد امتداد دارد حتی بعضی از منازل این روستا  در زمینهای خریداری شده از مردم روستای نظرآقا واقع است.

نظرآقا از سمت جنوب میرسد به رودخانه دالکی، از سمت مشرق تا نزدیکی روستای سربست و رودخانه دالکی، و از مغرب نیز تا روستای جتوط و آل یوسفی کهنه (خالی از سکنه) امتداد دارد.
روستای نظرآقا با 128000 هزار اصله نخل زیر جدول آبی ودارای حق آب و رقمی نزدیک به آمار مذکور که از طریق موتور پمپ و تلمبه آبیاری میشوند را میتوان از روستاهای با نخیلات زیاد به شمار آورد که بخش اعظمی از مردم آن از این طریق امرار معاش مینمایند ولی متاسفانه و با سوء مدیریت و تقسیم ناعادلانه آب و خشکسالی های پی در پی لطمات فراوانی دیده اند و قریب به 50000 اصله آن به دلایل مذکور ایستاده و در مقابل دیده گان صاحبان زحمتکش خود مردند.

روستای نظرآقا دارای قدمت زیادی است و از اولین روستاهای بخش در این خصوص می باشد آبادی عمویی واقع در 5 کیلومتری جنوب روستا و آبادی محمود در 2 کیلومتری شمال روستا هم به این روستا (نظرآقا) ملحق شدند البته اکنون آثار کمی از آنها به جای مانده است.
روستای نظرآقا در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی بواسطه داشتن آیتم های جمعیت، وسعت و مراکز آموزشی و مذهبی و زمینهای زراعی در تقسیمات کشوری به عنوان مرکز دهستان زیرراه انتخاب گردید.

​در مورد نامگذاری روستای نظرآقا​
طبق شنیده ها از گذشتگان و بزرگان این روستا، نظرآقا در گذشته های دور در نزدیکی محل فعلی روستا در محلی به نام عمّویی واقع بوده و گویا روستا دچار آتش سوزی بزرگی می شود و در حال نابودی بود، و طبق گفته های گذشتگان، شخصی متدین و مومن و ملبس به لباس روحانیت با از شجاعت و از خود گذشتگی با عبای خود اقدام به خاموش کردن آتش می کند و آتش را خاموش و روستا را از نابودی نجات می دهد و از اون پس مردم روستا، نام روستا را به احترام این سید که بهش آقا می گفتند، ​نظرآقا​ می نامند،یعنی محل مورد عنایت و نظرِ  آقا.

​روستای نظرآقا از منظر فرهنگ​
روستای نظرآقا مرکز دهستان زیرراه دشتستان بیش از نیم قرن است که رسما و به صورت کلاسیک دارای مدرسه است در حالی که چندین سال قبل ازآن هم به صورت غیر رسمی و سنتی امر آموزش دایر بوده و  عملا کتب مدرسه ای و نیز کتب حافظ، سعدی، فلکناز و شاهنامه  توسط فردی به نام مرحوم عبداله بحرینی به فرزندان این روستا تعلیم داده می شد و این خود بیانگر علاقه مندی مردم و آگاهی والدین نسبت به باسواد کردن فرزندان خود  می باشد.

با تأسیس مدرسه در این روستا دانش آموزان روستاهای آلیوسفی علیا و سفلی یعنی همین روستای آلیوسفی فعلی و آلیوسفی کهنه که دیگر عملا خالی از سکنه است، سربست، بشیرآباد، هلپه ای، برمک، تلسرکوب و تلقاتل که اکنون خالی از سکنه است جهت تحصیل به نظرآقا می آمدند و هم اکنون نیز دانش آموزان برخی از این روستاها، در مقطع متوسطه در این روستا به امر تحصیل اشتغال دارند.

حاصل این نگاه ژرف مردم به مقوله آموزش و فرهنگ تحصیل تعداد زیادی از فرزندان این روستا در مقاطع تحصیلات تکمیلی  کارشناسی ارشد و دکترا در رشته های پزشکی و غیر پزشکی و تصدی مسئولیتهای مهم اداری در سطوح مدیریت میانی استان و شهرستان و خارج از استان می باشد و رسیدن به چنین مدارج علمی و در دوران فقر و نداری مردم، کاری بس بزرگ و ستودنی است.

​نظرآقا و آیین اسلام خواهی​
روستای نظرآقا مرکز دهستان زیرراه دارای مردمانی با بن مایه های مذهبی و دینی سالیان متمادی است که همه مساعی و تلاش خود را برای زنده نگه داشتن آیین های مذهبی و دینی به کار بسته است این روستا در مقایسه با روستاهای مشابه خود به لحاظ وسعت و جمعیت از امکنه دینی و هیأت مذهبی قابل قبولی برخوردار بوده که بازخورد فعالیتهای آن نیز در سطح شهرستان و استان رضایت بخش و فراتر از انتظار بوده است که در اینجا لازم است از آنان نام برده شود:
1- مسجد جامع ولی عصر عج
2- مسجد امام خمینی ره
3- حسینیه مرحوم حاج حسن
4- حسینیه مرحوم حاج حسین
5- حسینیه حضرت ابوالفضل
6-حسینیه حضرت امام محمد باقر ع
7- مجتمع شهید اسماعیل بحرانی
8- دارالقرآن الکریم نظرآقا
9- هیئت تعزیه خوانی سیدالشهداء
10- هیئت ابا صالح المهدی عج
11- هیئت زنجیرزنی و عزاداری ابوالفضل العباس
12- دانشگاه مجازی قرآن و عترت و حدیث

حاصل کار و فعالیت این اماکن مذهبی و هیأت تقویت بنیه دینی و مذهبی جوانان و آشنایی آنان فرهنگ زلال قرآنی و تریبت حافظان و قاریان قرآن و نیز روی آوردن جوانان اعم از پسر و دختر به حوزه های علمیه از جمله حجج اسلام حاج شیخ حسین و حاج شیخ احمد رزمجو و سید عباس موسوی نژاد، شیخ عبدالحسن شیخی، سید عبدالرضا هاشمی و سایر عزیزان که مایه فخر و مباهات این روستا و مردمانش می باشند.
در اینجا فرصت را مغتنم می شمارم و یادی هم از آخوند منصور درویش که حیاتش به یک قرن پیش بر می گردد می کنم، او یک عالم فاضل و یک ایرانگرد و جهانگرد به تمام معنا بود او پس از سفر طولانی به اروپا و فرنگ مشاهداتش را برای مردم بازگو می کرد و آن موقع که در ایران از هواپیما  (طیاره) و قطار و رادیو و نظایر آن خبری نبود از وجود آن مردم را آگاه میکرد و این روشنگریها و موارد دیگر موجب گردید تا بدخواهان او شبانه او را از پشت بام منزلش پایین انداخته و به عمر پر برکت وی پایان دهند.

همچنین روحیه دینی مردم این روستا مدیون مکتب خانه ها و مجالس وعظ و روضه خوانی مرحوم آسید عبدالرضا موسوی، آسید حسین ساداتی، آخوند علی باقرزاده، مشهدی عبداله بازیار حقیقی، حاج شیخ محمد هدایت جو  و حاج سید غلامحسین موسوی نژاد است که تمامی عمر پر برکت خود را مصروف آشنایی مردم با معارف دینی و احکام نورانی اسلام کردند.

شایان ذکر است که مردم روستای نظرآقا بیشترین موقوفات از جمله نخل را دارند که ثمره آن صرف برگزاری مراسم عزاداری و روضه خوانی ابا عبدالله الحسین ع میگردد.

​آیین و سنت قدیمی در بین مردم نظرآقا
مراسم باران خواهی یا در زبان عامیانه و محلی مردم نظرآقا ​«گلگلینو»​ یا ​«قبلی دعا»​ از این دست است. بدین گونه که مردان روستا گروهی تشکیل می دادند و در سطح روستا(ولات) می چرخیدند؛ با خواندن اشعاری در جمعیت و گلگلینو  گویان، باران درخواست می‌کردند و از مردم محله و روستا نون و خرما می‌خواستند.
هر خانه ای که به آنها نون و خرما می داد با خواندن شعری از آنها تشکر می کردند و همینطور هر که غذا نمیداد با گفتن شعری دیگر از خجالت آنها درمی آمدند. یا محکم درب خانه آنها را میکوبیدند.
مردم در هنگامی‌که خود را به این گروه می‌رساندند، در صورت امکان مقداری آب نیز روی آنها می‌پاشیدند و معتقد بودند که بعد از مراسم طلب باران گلگلینو حتما باران خواهد بارید.
این روزها که باران نمی بارد و مردم همه چشم به راه بارش باران هستند، جای خالی آیین سنتی و قدیمی گلگلینو در بین مردم ولات کاملا محسوس است.

​نظرآقا از بُعد ورزشی​
در بُعد ورزشی هم روستای نظرآقا همیشه سرآمد بوده در  منطقه سعدآباد، بخصوص در رشته فوتبال و فوتسال؛ باشگاه های: آزادی-امید-کارگر-سیدالشهداء -اباصالح -و باشگاه های غیر رسمی دیگر همیشه در رقابت های فوتبال منطقه سعدآباد عناوین برتر را کسب کردند و می کنند.
هر چند در سال های اخیر متاسفانه به دلیل نبود امکانات دچار ضعف و رکود شده اند.
نظرآقا دارای یک سالن ورزشی چند منظوره و یک زمین خاکی فوتبال، که در شرف چمن کاری و دیوارکشی می باشد.

بازیکنان و مربیان شاخص فوتبال نظرآقا:
مرحوم حاج علیکرم کشفی بود و قاسم بدره -علیرضا شهریاری -علی باقرزاده -اکبر حسنزاده -محمدعلی بحرینی مقدم -عباس پاکدل هستند.

در پایان ضمن تشکر مجدد از مدیران انجمن گردشگران دشتستان بابت اختصاص این روز به روستای نظرآقا و تشکر فراوان از جناب آقای سید قاسم حسینی استاد ارجمندم که زحمت کشیده و مطالب را در اختیارم قرار دادند و جناب آقای شاکر شکیبا دوست ارزشمندم و "سایت وزین نظرآقا سلام"که در تهیه مطالب یاری رسانم بودند.

 
تهیه و تنظیم: قاسم پاکدل

خاطرات اعضاء انجمن گردشگران دشتستان از روستای زیبای نظرآقا:

​ماکسی نارنجی​
 من نظرآقا زندگی نکردم خاطرات من از نظرآقا و اهالی آن مربوط به تعطیلات نوروز و تابستونی هست که برای دیدن اقوام به نظرآقا می رفتیم.
بچه ک بیدیم عید و تُسون می رفتیم ولاتمون.اونجو از سر صُب تا بُنگ مغرُو تو کیچه وُ لِک بیدیم ،گیر بازی.ایسو ای قصه ای ک میخوام بِکشُم سیتون راجع به جومه ماکسی خومه و کاملا واقعیت داره.
عامه مهربونی دارُم که امیدوارم از خدا ک صد و سی  چهل سااال عُمرش بو،خیلی وِرُم عزیزاااا،عامه عزیزوم خیاطی میکه،خیلی ماهر بی کافی بی سیلِ لُواسی کُنه و بعد مثش بُدوزه،بلکم بِختِرِش.
اوسنل پارچه فروش تو ولاتل زیاد میمدن و اکثرا هم با موتور بیدن.
کاخلاصه عامه عزییییزوم یه پارچه گلدار نارنجی سی مو اِسه،اوموقع تازه تو ولات ماکسی مُد واویده بی.ی جومه ی یِکاگیر ک ـبلندیش تا مچ پا بی.هردختری ماکسی بِرِش بی دیه آخر باکلاس بی.
الوِته بوگوما مو خُم از همو سُو با کلاس بیدم و باکلاسی تو خینم بی و هِنی هَم هسه.
خلاصه عامه عزیزوم سیم یه جومه ماکسی دُخت، ماکسی نارنجی جیب دار و دور جیبش هَم پَرپِروکی باریکی دُخته بی.
وقتی بِرم کردم احساس با کلاسیم خیلی رفت بالا دیه به قول امروزیَل شاخِ طیفه بیدم (البته ور خوما)،ماکسی نارنجی اثرشه مث پسا برجام ریم ناده بی:
۱- گپ زدنم کلا تهرونی واویده بی با کمکی لهجه
۲- تیکه گرفتنم واویده بی قِد تیکه بچه ی دوساله
۳-رو کردنم مث حانیکو تاچیبانا بی و دسلمَم حساوکو تازه پِی تَسکِواو حنایی راسُم کرده بیدن،ایوَر اووَرُم با فاصله گرفته بیدم و رُو می کِردُم.
۴- چِک و چیلم هم کرده بیدم قِد نک بچه بلبلی ک خالوم از تو مُخَل می گرُفت.
(اینا همش تو ی روزی ایطَهر واویده بی)
شُو ک واوی عامم اینا اُماده واویدن که برن خِشَم،شونشینی.مُنم ماکسی نارنجیم بِرُم کردُم ک پاشون برَم.خونه عامم و در که صَرا ویمیدی،دِس چِپش یه چَپُو پُر اُیی بی که پَهناش نیم متری وِیمی.
بِچِی عامم چراغ سیمی دِسش و نُهای ما و عامَم یه چماق آوااااادی دِسش (سی دفاع احتمالی)پشت سرمون و مانلَم که نزیک هشت،نه تا بچه بیدیم بینشون و حرکت سمت خونه عامه گُتوم سی شونشینی.
چند،قدمی ک رفتیم رسیدیم و چَپو و باید ری چَپو میتنگِسیم،منم سی خوم با فیس مضاعف رو میکردم تا رسیدم به چَپو و باید ریش میتنگسم.
همطَهر که با فیس اومدم بِتِنگُم آغا چیشتون روز بد نِوینه،پام واز کردم بتِنگُم عرض چپو بیش ماکسی مو بی و چُلُپ اُفتادم تو چَپو.سِراَندَرپام خُلیس واوی،واویدم مث مُشکی ک تو اُو زِدیش و درش اُوُردی، هرچی فیس داشتُم دیم اُو رفت. دیه باقیش نگم بهزه..هعععیی.
دلتون بی غم
انجمن گردشگران- نجمه حسینی فر

​کیچه ی دی غلو​
کیچه ی ما تو ولات ( نظرآقا ) معروف بود به کیچه ی دی غلو حاج اسمیل.
کیچه ی دی غلو از مسجد ولیعصر شروع میشد و به خونه ی میش حسن علیپور ختم میشد، خاکی بود البته هنوزم خاکیه و صد البته وضعیتش از اون موقع هم بدتر هست، یادم میاد بارون که میزد نمیشد از خونه بیای بیرون، پشت دیوار کل عُواس دی علیخان میشد دریاچه یا به قول قدیمیا میشد گاوَند . و باید گفت کیچه ی ما شِلی ( گِلی ) بود نه خاکی.
تو کیچه ما آدمای باحالی زندگی میکردن و میکنن.
حسینعلی علیخان، پیرمردی سختکوش با عینکی ته استکانی که چال دِشویی خِس خرماییش بیرون حیاطش بود و ما همیشه کادی نونمون را لُه میدادیم داخلش تا نونمون دِشو دشویی ( شیره ی خرما ) بشه و بخوریم.
آم غلامرضای شیخ ( باپیم ) ، حاج محمد شیخ که خداوند هر دو این بزرگواران را بیامرزد هم تو کیچه ی ما بودند.
خال مَحسین جعفری
پیرمردی با قدی خمیده و صورتی بشاش و مهربان، مومن واقعی و مأنوس با قرآن، که خدایش بیامرزد، خونه ش دیوار به دیوار خونه ما بود همیشه میشد صوت قرآن خوندنش را از پشت دیوار شنید.
یادشون بخیر واقعاً...

تو کیچه ی ما آدم های دیگری هم بودند که هر کدوم داستانی دارن.
میش صفر مختار سختکوش که تو ولات معروف بود که هیچکس مثل میش صفر نمیتونه تِنگ مخ ( تنه ی درخت نخل ) بچاکنه (در طول از وسط نصف کنه) و یکی هم اینکه هیچکس نمیتونست مثل میش صفر دمیت مُخ دربیاره با ریشه.
بختیار کرم مومن شوخ طبع
اسمیل نوروز مهربان
حاج اسمیل کل عیسف همیشه خوش تیپ با اون خرِ معروفش
میش عبدالله و الله کرم حاج حسین
شیخ رضای حاج حسن
آسید غلامحسین و آسید عباس
آسید سلیمون
میش عِلکرم
و زنان مهربانی که یکی از یکی بهتر بودن :
دی میشسین
دی مَحسن
دی باقر ( ننم )
دی سید علی
دی اِوریم علیخان
کَل خیری فلک ...
خداوند همه شون چه رفتگان و چه ماندگان را بیامرزد.
و اما...
و اما از همه که بگذریم میرسیم به دی غلو

یاد دی غلو بخیر...

دی غلو
پیرزنی شوخ طبع و زحمتکش، همسر حاج اسمیل کل عیسف.
خونه شون دیوار به دیوار خونه ی ما بود و مثل اکثر خونه های قدیمی روستا حیاطشون دروازه داشت، دروازه ای قدیمی که دیوارش با خشت و گِل و سقفش از تِنگ و پیش مُخ ( تنه و برگ درخت نخل ) درست شده بود. البته الان هیچ اثری ازش نیست و فرزندانش کاملاً تخریبش کردن.
یادش بخیر دی غلو همیشه از صبح زود تا ظهر داخل دروازه مینشست و درِ حیاطش هم باز بود و در حالی که زنان و دختران و کودکان کیچه دورش جمع میشدن با پیشِ مخ، تَک و بَلتَک درست میکرد. البته بقیه زنان هم همین کار را میکردن، هر روز یه دورهمی باحال سی خوشون داشتن.
خلاصه پاتوق زنل کیچه ی ما دروازه ی دی غلو بود.
یاد دی غلو بخیر
خلاصه همه تو ولات کیچه ی مارا با نام دی غلو میشناختن.
یه شعری هم اون وقتا بود که زمزمه میکردیم:
با نوای کاروان
دی غلو دروازبان
...
یاد صفای اون موقع ها بخیر
یاد کیچه ی دی غلو بخیر
یاد دروازه ی دی غلو هم بخیر
یاد دی غلو بخیر خدایش بیامـــــــرزد

یادش بخیــــــــر...
قاسم پاکدل

​صفای روستای نظراقا​
روستای نظر آقا از نظر من یکی از روستاهایی است که دارای مردمانی مهمانواز وخوش برخورد ومهربان است من درسال 1359 اولین سال خدمت در اموزش وپرورش دراین روستا مشغول به تدریس شدم در ان موقع نه از آب لوله کشی خبری بود ونه از برق ونه جاده آسفالته ماشین به سختی از جاده های خاکی میگذشت تا به مدرسه ای که محل خدمتم بود برسد مدرسه که چه عرض کنم یه خونه خرابه ایی بود به اسم مدرسه که بعدها مدرسه ای نوساز اول ورودی روستا ساخته شد ولی با این حال روستای با صفایی بود با مردمانی دوستداشتنی با وجود ی که 36 سال از ان زمان میگذرد هنوز اسم نظر آقا که میاد خاطرات اون روزها برایم زنده میشود.

یاد باد آن روزگاران - زهرا بهردل

​بلندگوی مسجد ولات​
اونوقتا که نه خبری از واتساپ و تلگرام بود و نه ارسال پیامک انبوه، تازه خبری از چاپ اعلامیه هم نبود فقط و فقط یک چیز بود برای اطلاع رسانی تو ولات بله فقط یه چیز اونم بلندگوی مسجد ولات
از سخت ترین و ناگوارترین خبرها گرفته تا خبر برگزاری جشن ها از اعلام گُم شدن بز و کهره ی مردم تا اعلام زمان و مکان واکسن زدن گُیَل ولات از خبر گرفتن سهمیه قند و شکر و نفت در شرکت تعاونی تا زمان گرفتن مستمری کمیته امداد امام
یادش بخیر اونوقتا یه ولات بود و یه بلندگو مسجد.
یادم میا اوموقِیَل ، تا بُنگ بلندگوی مسجد راس ویمی مخصوصاً بعد از اذان مغرب یه ترسی تو دل همه میافتاد، ترس اینکه الان که خبر مرگ یکی از هُمولاتیل مونِ اعلام کنه، دیم میگفت بچیَل غُرغو نکنین بنیم بلندگو چه میگو سریع از تو خونه ی گازی میتِنگسیم صحرا، گوش میدادیم بنیم چه میخواه بگو.
معمولاً هم دو نفر بیشتر گوینده بلندگو نبودن، میش محمد ابراهیم پور که البته الان کربلایی شده و میش محسین شهریاری که بعدها حاجی شد. اگه میش محمد گوینده بود که خوب بود همه چی واضح بود و خبر کامل دریافت میشد، مثلاً میگفت : انا لله و انا الیه راجعون میش باقر حاکمی یا مح شنبه (خداوند هر دو این عزیزان را بیامرزد) یا هر کس دیه به رحمت خدا رفته و مثلاً فردا صبح تشییع جنازه ش هست.
و اما وای به روزی که حاج محسین گوینده بود آغا ما بدبخت بیدیم حاجی طبق معمول خبر را دو بار تکرار میکرد مانم نفس نمیکشیدیم، دی بازم نمیفهمید چه گفت.بعدشم سرو صدا که شما نذاشتین بفهمم چه گفت.
به جز این دو عزیز که نام بردم بلندگو گویندگان دیگه ای هم داشت، مثل مرحوم باقر دریسی خدا بیامرز و... که البته هیچکدوم شهرت و فعالیتشون در حد و اندازه این دو عزیز نبود.
بگذریم، بلندگو همیشه توش خبرهای بد اعلام نمیشد خبرهای خوب هم زیاد داشت. مثلاً اینکه یه گُی زردی پشت جو بدویی زیده یه گووَر نری آورده مال هر کیه بره بیارش خونه. به هر حال هر کسی خبری داشت که میخواست به گوش اهالی ولات برسونش میرفت مسجد میگفت تو بلندگو بُنگ کنید ( اعلام کنید) خلاصه... بلندگوی مسجد برای خودش دورانی داشت. البته که الان هم بلندگوی مسجد هستش ولی اون کجا و این کجا
یادش بخیر ...

انجمن گردشگران دشتستان -  قاسم پاکدل

تنظیم کننده: ندا مزارعی

منبع: اتحاد خبر