روستای نظرآقا-نظرآقا سلام

نظرآقا سلام _ با همکاری اعضای انجمن گردشگران دشتستان " ضرب المثل های زیر خاکی در دشتستان و حومه " اسفندماه 1394 خورشیدی جمع آوری شد.

" ضرب المثل های زیر خاکی در دشتستان و حومه "

🔹 سی کَر بخون سی کور برقص
کنایه از بی توجهی در جمع

🔹 نر نی غیرِ نرِ کاجمال ؟
کنایه از چیزی که تک نیست ودیگران هم ازش دارند.

🔹 ای گُشنِمه نه خَسِمِه
کنایه از نداشتن پول کافی برای تهیه غذا و تجملات ونداشتن خستگی روحی وآشفتگی ناشی از بدهکاریست.

🔹اگه میخی خاک تو سرت کنی بِرِه پی یه تُل بلندی

کنایه از اینست که آدم باید مناعت طبع داشته باشد.

🔹 بُز و پی خوش دلوویز میکنن ، میش و پی خوش
کنایه از هرکس اعمال خوب و بدش پای خودش نوشته میشود.

🔹 فلانی دُنگاره ی هر آشیه
کنایه از آدم فضول که در هرکاری دخالت میکند.

🔹 کَه نه مال خُوتهِ ، کَهدون خُو مال خُوته
کنایه از  پُرخوری کردن

🔹 قَرض بُکُن زن بُسوُن ، قرض میره زن می مونه
کنایه از اهمیت زن گرفتن است

🔹 پاتیل شریکی جوش نیایِه
کنایه از کار شریکی به جایی نمیرسه است.

🔹 زحمت بکش بریز پاتالَش که ایسو وِیسِکِه تو ریت
کنایه از احترام بزرگتر را نگه نداشتن.

🔹 بچه ای تا نوجوونی ، نوجوونی تا جوونی ، جوونی تا جهالی ، جهالی تا کی ؟ تا بری بمیری
کنایه از کوتاه بودن عمر و گذر زمان.

🔹 سی میش میگو بدو سی گرگ میگو بگیرش
کنایه از فردی که هم طرفدار دوست است و هم هوای دشمن را دارد( هم رفیق دزد وهم شریک قافله )

🔹 توریش حساب بُکُو سَگ وَکَش کرده
کنایه از نشستن بد صورت وبد ریخت بودن است.

🔹 باندِی بد ری دار بد میشینه
کنایه از همنشینی افراد با امثال خودشان است .

🔹بُزی که قِضاش واگشت چاس چیپونه میخِرِه
کنایه از باکسی که حامی توست درگیر نشدن است .

🔹نون گندم کُمِ پولادی میخوا
کنایه از ظرفیت داشتن است

🔹 هر چه کنی سی ناکس ، نه میگه خوبه نه میگه بَس
کنایه از انجام دادن کار برای آدم حریص وطماع هستش

🔹 مال نا روا ری دِل صَحاوِشِه
کنایه از مال بد بیخ ریش صاحبشه

🔹 می تو زدیه که مُو گُرُختُمِه ؟
کنایه از برتری فردی نسبت به فرد دیگر

🔹 ای نمیرم نه پیرم
کنایه از هنوز وقت داشتن برای انجام کاری است .

🔹 خرمایی که تو خَردیِه مو پُی هَسَّش بازی کِردُمِه
کنایه از من تجربه ام از تو بیشتر است هستش.

🔹 مِی خیار حسین گرگعلیِه
کنایه از کسی که عجله داره
( حسین گرگعلی کسی بوده که امروز تخم هندونه می کاشته فردا می رفته برا چیدن هندونه )

🔹 خاسیرَت دوستت داره
کنایه از کسی که موقعیت به نفعش هست.

🔹 دُز نابِلَد میزِنه وُ کَهدون
کنایه از کسی که تجربه برای انجام دادن کاری ندارد.

🔹گِند یه جا مِزن
کنایه از کار عبث و بیهوده

🔹 دِل خُوتِه درد بیا ، دلِ هُمسادِتِه دَس بیا
کنایه از مردم داری ست هرچند باسختی برای خوده فرد همراه باشد.

🔹 دَر وُ چارچو مُطابق هَمِن
کنایه از تفاهم و همزبانی دونفر است.

🔹 زن خیار سَر نبریده یه
کنایه از خوش شانسی و بدشانسی.

🔹 سگ پیر گَله ای نِوِیمو
کنایه از آدم از کارافتاده و مسن نباید انتظار کاری داشتن.

🔹 سگ پُوی سوار
کنایه از کسی که در هر محلی حاضرست وهمراه هرکسی حتی در کارهای غیرضروری که به اون ربطی ندارد.

🔹 کَه کانه دیمِ باد نِده
کنایه از گذشته حرفی نزدن است.

🔹 کُولی اِی نِهاش بِری میگو خِرِمِه ، اِی دینداش بری میگو سگمه.

کنایه از آدمهای قدرنشناس

🔹 کاری که نِه وُ دِلِه ، دردِ دِلِه
کنایه از آدمهایی که کاری را ازسر اجبار انجام میدهند و منجربه خرابکاری میشود.

🔹 اُو شیرین نِه مال خِرِه
کنایه از این تو مستحق این موقعیت نیستی هستش.

🔹🔺 گُرگ وُ کِردارِ شُوِش ، چیشِ روزِش نِداره

🔹 مِی اِنگاری سُوار دینداش بیده

کنایه از آدم عجول

🔹🔺 گفتن کجا مَرد واویدی ؟ گفت اونجو که مَرد نِبی

🔹گُیِ پیشونی سفید
گُی : گاو
کنایه از آدم سرشناس

🔹شَر اِیا زَنگُل نِهاشِه

کنایه از دعای ناخواسته

🔹 🔺گُلی که گوشش بووُرِن درنده تر وِیمو
گلی : گربه

🔹🔺 اِی گُت نِواویدی ،کُچیکیت بَهزِه گُتیتِه

🔹 می وِیمو اَفتو شی آشپِلا کِر کنی ؟
کنایه از نشدن پنهان کردن کاری از کسی( ماه همیشه پشت ابر نمیمونه )

🔹 و اُشتُر گفتن دِیت پسری آورده ، گفت مُو بارم بار خُومه میخوا پسری آورده بو میخوا دختری
کنایه از گرفتاری و مشکلات هرکس برای خودش وفرقی به حال دیگران نداشتن است

🔹 بشکنه دستی که نمک نداره
کنایه از ابراز پشیمانی از انجام دادن کاری که مورد پسند واقع نشده

🔹 🔺هر جا آشه کچلک فراشه
کنایه از

🔹🔺 وُ دعای سگ بارون نمی زنه
کنایه از

🔹 🔺مُ خُو دِیم میخوا بزنُم ، سیچه بازی سیری نکنم
کنایه از

🔹🔺 نِهِی صحاوِ خر ، چیش خر دراوُرد

🔹 مُ میگم نِره او میگه بدوشش
کنایه از سماجت و قانع نشدن

🔹🔺 یا نمیره گِله یا شاخ پازنه می شکنه

🔹 🔺همه ی جونوِرَل دِرَندِه هسن، اسم گرگ بد در رفته

🔹🔺 اگه نِخَردیم نون گندم ، اما دیدیم دِسِ مردم

🔹🔺 مال نخرو سی بخرو

🔹🔺 پاتیل مَنگو سی روز تَنگو

🔹 🔺او تهل شیرین نویمو

🔹🔺 اشتر تو چنت و نیزه بازی ؟

🔹 می پیل علف خرسه ؟
کنایه از ولخرجی

🔹بِرِه یه جِی که بِخوننِت ، نه چو وَردارن بُروننِت
کنایه از اهمیت دادن دیگران به فردیست

🔹 پِی بَندول کانِه تو نمیرم تو چَه
کنایه از اعتماد نداشتن به فردیست

🔹 فلانی مِی شو بافه رووکه
کنایه از کسی که زیرآبی میرود و سعی میکند که کسی متوجه کارش نشود
شو: زیر

🔹 🔺لوک شلو و بازیار پاری

🔹 🔺زمین اشکافت سر خر پیدا شد
کنایه از..

🔹🔺 سگی که هار واوی ، تو چَه میندازنش
کنایه از..

🔹 🔺توره دره کجاشه ، همه جا خونه ی بوواشه

🔹 🔺تو خونه ایش خومه کشته ، صحراش مردمه
کنایه از..

🔹 🔺سر خر سنگینه ، صاوش می کشش
کنایه از..

🔹 چِقه گیرقِلا بو که زیاد کُم گا بو
کنایه از چقدر فراونی نعمت باشه که آدم طماع و حریص سیر بشه

🔹🔺 تو ماس و گشنیزش گمم

🔹 چاره ی خر نمی کنه ، پرنج جُل خر میزنه
کنایه از دستش به عامل اصلی ناراحتی نمیرسه ونمیتونه چیزی بهش بگه وبه پایین دستیهاش زور میگه

🔹🔺 خداحافظی خو جَر مُرَفه نداره

🔹 🔺خدا سی کور تِلیت میسازه ،یه مَن مَنگِکَم رِخته ریش

🔹 قباش پشت و رو نداره
کنایه از کسی که نمیشه ازش طرفداری کرد الان باهات خوبه یه ثانیه دیگه بد

🔹 دولتی سیادونه ، او ره پی راجونه
کنایه از انجام کاری برای فردی و نفع رساندن به دیگری

🔹🔺 خلایق هر چه لایق

🔹 لارُم وابیده مِی گُراز یه تخته
کنایه از کوفتگی و خستگی زیاده

🔹🔺 نِه وُ ای نِخار نِخار ، نه وُ ای تیکه گُتو

🔹 بِیلِش تا شی کَه بو
که : کاه
کنایه از پنهان ماندن موضوعی

🔹 دُخترو باور نِمیکه شی کنه ، ایسُو کُرِ جُف جُف میخوا
کنایه فردی که چیزی را بدست اورده به راحتی که باورش نداشت و الان توقع زیادی ازش دارد .

🔹 تا کور بخواد یِراق کنه ، عیش تمومه
کنایه از آدم کم کار و تنبل

🔹یِه نونی تو خونه ی خان در اومِه ، سِگشم دینداش بی
کنایه از محبت با توقع جبران آن هستش.

🔹 شو پُی دُزی سَر میکنه ، روز گیر نمازه
کنایه از ادم دورو ست

🔹 انگار پینجه  گُلیش نکردنه
کنایه از کسی که با صدای بلند صحبت میکند.

🔹 مِث کِه خاگ کُمتَر دادنشه ، یه ریز گَپ میزنه
کنایه از افراد پُر حرف

🔹🔺 گوشت شِکال درد گرونم
گله ای زَنگه جوونم

🔷🔺ای کِلو گاوچرون بی ، گُِی بوواشه می چرُند

🔹 🔺ای عُرضه وَش وَرکِشی ، ای صِحاوِش واوُو

🔹🔺 اِی تا کَنجیلِتِه عسل کُنی وُ تو دهنش کنی ، آخرش پینجِتِه می گِزِه

🔹 🔺ای بگیریش یه مُشتیه ، ای وِلِش کنی یه دَشتی

🔹 تیترون موقع خوسیدَن دو پاشه هوا میکنه ، میگو تا آسمون ریم نِرُمبِه
کنایه از افراد افسرده و ناراحتی که بیش از اندازه احتیاط میکنند.

🔹مِی گرگیه که وُ گله زده
کنایه از کسی که به یه موقعیت خوب میرسه و گیج میشه.

🔹 هر دِسی یه پَهلیِه میخارِنه
کنایه از هرکسی را بهر کاری ساختن هست.

🔹🔺 تا شو نِرِی روز وُ جِی نمی رسی

🔹 سنگ گُت نشونه ی نزدنه
کنایه از تصمیم بزرگ گرفتن که انجام دادنش در توان فرد نیست

🔹 بعد دووت ، دمبلیه
کنایه از دیر انجام شدن کاری دارد یعنی بعداز عروسی رقص و پایکوبی چه فایده دارد

🔹گا غِیض خَرمن می کنه
گا: گاو
یعنی آدم نمی تونه وظیفش رو انجام نده ، محکوم به انجام دادن است.

🔹 همه ی تِشَل از تو گور یُو در میا
کنایه از آدمی که دنبال فتنه و اختشاش هست.

🔹ای یِه مُخی یه سال ثمر نِزِه ، نمی برنش
کنایه از اگر کسی یکبار توقعت را برآورده نکرد دورش ننداز ، ترکش نکن بدردت میخوره.

🔹ای هوسه هم یُو بِسه
کنایه از تکرار نکردن کاری ست یعنی همون دفعه قبلی کافیست.

🔹تُونَم نِه پیری که مُراد بِدی
کنایه از تو نمیشه انتظار داشت

🔹 خِرِ نِخریده آخُورِش بسته
کنایه از هنوز تکلیف یه کاری معلوم نیست طرف واسه ی آینده اش برنامه میریزه

🔹 خوش به حال خُم که عاذبم ، هر کِل و بیتی حاضرم
کنایه از فردی که برای هرکاری اعلام  آمادگی میکند

🔹حرف شو سر و تَه نداره
کنایه از حرف بی سروته و بی پشتوانه و بی عمل

🔹 مِث کُرخِریِه که جُلِ دیشِه پوشیده
کنایه از درجایگاه خودش نبودن است.

🔹 مِی شووَش گَشتِه
کنایه از کسی که راه را گم کرده

🔹 ایسُو بیو کَه شی شُل درآ
که : کاه
کنایه از کار سختی را باید انجام دادن است .

🔹 خر وُ سفارش اُو نمیخاره
کنایه از کار سفارش شده ولی انجام نشده است .

🔹 حواست جَمعِه ، باقلهِ تَم گُله

کنایه از افراد بیخیال که شرایط بقیه را درک نمیکنند

گردآورنده : مصطفی صفری و  ندا مزارعی

منبع: اتحاد خبر